Giới thiệu và Cài đặt NodeJS

NodeJS là một công cụ mạnh mẽ, phổ biến trong việc phát triển ứng dụng web hiện đại. Với khả năng chạy JavaScript phía server, NodeJS đã thay đổi cách chúng ta xây dựng các ứng dụng có tính tương tác cao, đồng thời cung cấp một nền tảng linh hoạt để xử lý các tác vụ back-end.

1. NodeJS là gì?

NodeJS là một nền tảng mã nguồn mở dựa trên JavaScript, cho phép các nhà phát triển sử dụng JavaScript để viết các ứng dụng phía server. Được xây dựng trên nền tảng V8 engine của Google, NodeJS mang lại hiệu suất cao, đặc biệt thích hợp cho các ứng dụng có yêu cầu xử lý nhiều yêu cầu đồng thời, chẳng hạn như các ứng dụng thời gian thực (real-time applications).

NodeJS sử dụng mô hình “event-driven” (dựa trên sự kiện) và “non-blocking I/O” (I/O không chặn), nghĩa là nó có thể xử lý nhiều yêu cầu một cách đồng thời mà không cần phải đợi yêu cầu này hoàn thành trước khi xử lý yêu cầu khác. Điều này giúp NodeJS trở nên lý tưởng cho các ứng dụng yêu cầu độ phản hồi cao như chat trực tuyến, streaming video, hoặc quản lý dữ liệu lớn.

Lợi ích của NodeJS:

• Hiệu suất cao: Nhờ vào mô hình I/O không chặn, NodeJS giúp tối ưu tài nguyên và xử lý nhiều yêu cầu cùng lúc.
• Dùng chung JavaScript trên cả client và server: Điều này giúp các nhà phát triển không phải học thêm một ngôn ngữ khác cho server-side.
• Cộng đồng và hệ sinh thái phong phú: Với hàng triệu gói thư viện sẵn có qua npm (Node Package Manager), NodeJS giúp quá trình phát triển ứng dụng nhanh chóng hơn.

Các ứng dụng phổ biến sử dụng NodeJS

NodeJS được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại ứng dụng:

• Ứng dụng thời gian thực: Như ứng dụng chat trực tuyến, game đa người chơi (multiplayer games).
• Streaming media: Các nền tảng phát trực tuyến sử dụng NodeJS để tối ưu hoá truyền tải video và âm thanh.
• Ứng dụng xử lý nhiều yêu cầu đồng thời: Ví dụ như các hệ thống quản lý vé sự kiện, hệ thống ngân hàng, hay các trang thương mại điện tử.

2. Cài đặt Môi trường NodeJS

Bây giờ, chúng ta sẽ bước vào phần cài đặt NodeJS trên máy tính để bắt đầu phát triển ứng dụng.

1. Kiểm tra môi trường

Trước khi bắt đầu, bạn cần kiểm tra xem NodeJS đã được cài đặt trên máy tính chưa. Mở cửa sổ dòng lệnh (Command Prompt hoặc Terminal) và nhập lệnh sau:

node -v

Nếu NodeJS đã được cài đặt, bạn sẽ thấy phiên bản của nó xuất hiện. Nếu không, hãy tiến hành cài đặt NodeJS theo các bước dưới đây.

2. Cài đặt NodeJS trên các hệ điều hành

Trên Windows:

• Truy cập nodejs.org và tải phiên bản ổn định (LTS) của NodeJS về máy tính.
• Sau khi tải xong, chạy file cài đặt và làm theo hướng dẫn để hoàn tất quá trình cài đặt.

Trên macOS:

Sử dụng Homebrew để cài đặt NodeJS. Nếu bạn chưa có Homebrew, hãy cài đặt nó bằng lệnh sau trong Terminal:

/bin/bash -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/Homebrew/install/HEAD/install.sh)"

Sau khi Homebrew đã được cài đặt, chạy lệnh sau để cài đặt NodeJS:

brew install node

Trên Linux:

Mở Terminal và nhập các lệnh sau để thêm NodeJS PPA và cài đặt NodeJS (cho các hệ điều hành như Ubuntu):

sudo apt update sudo apt install nodejs sudo apt install npm

3. Cài đặt npm – Node Package Manager

npm là công cụ quản lý các gói thư viện và mô-đun cho NodeJS, giúp bạn dễ dàng cài đặt và quản lý các thư viện cần thiết. Khi cài đặt NodeJS, npm thường được cài đặt kèm theo.

Để kiểm tra xem npm đã được cài đặt chưa, chạy lệnh sau trong Terminal hoặc Command Prompt:

npm -v

Nếu đã có, phiên bản của npm sẽ được hiển thị. Nếu chưa có, bạn có thể cài đặt npm thông qua trình quản lý gói của hệ điều hành.

3. Tạo ứng dụng NodeJS đầu tiên

Sau khi đã cài đặt NodeJS và npm, chúng ta sẽ thử tạo một ứng dụng NodeJS đơn giản.

Tạo một thư mục mới cho ứng dụng của bạn:

mkdir myapp
cd myapp

Khởi tạo dự án NodeJS bằng lệnh sau:

npm init

Lệnh này sẽ yêu cầu bạn điền các thông tin cơ bản cho dự án (như tên, phiên bản, mô tả). Bạn có thể nhấn Enter để giữ giá trị mặc định cho tất cả các trường này.

Tạo file JavaScript đầu tiên (ví dụ: app.js) và thêm đoạn mã sau để tạo một server đơn giản:

const http = require('http');

const server = http.createServer((req, res) => {
  res.statusCode = 200;
  res.setHeader('Content-Type', 'text/plain');
  res.end('Hello, NodeJS!');
});

server.listen(3000, () => {
  console.log('Server is running on http://localhost:3000');
});

Chạy ứng dụng bằng lệnh:

node app.js

Tổng kết

Qua bài viết này, bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về NodeJS, cài đặt môi trường phát triển, và tạo ứng dụng đầu tiên. NodeJS cung cấp cho các nhà phát triển công cụ mạnh mẽ để xây dựng các ứng dụng nhanh chóng và hiệu quả. Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu ExpressJS framework cho NodeJS để tạo ra các ứng dụng web thực tế.